1. Kinh nguyệt là gì?
Có được bao nhiêu thiếu nữ biết được chính xác huyết của kinh nguyệt do đâu mà có và chảy ra như thế nào ?
Đúng là nó từ tử cung ra. Mỗi tháng một lần, tử cung được chuẩn bị cho công việc tiếp nhận cái trứng đã được thụ tinh rồi tạo nó thành phôi, thành thai, rồi thành đứa trẻ. Do tác động của hoóc môn estrogène và progestérone, màng nhầy bên trong tử cung biến đổi, được bồi bổ thêm để đón nhận sự thụ thai.
Tất cả các công việc chuẩn bị đó trở thành vô ích khi trứng rụng ra mà không thụ tinh. Khi ấy, vào cuối vòng kinh (ngày thứ 28), tuyến yên nhận mệnh lệnh của vùng dưới đồi, truyền lại cho buồng trứng. Buông trứng ngừng sản sinh các hooc môn estrogène và progestérone là thứ cung cấp năng lượng cho việc chuẩn bị của tử cung kể trên. Do mất nguồn năng lượng này, mọi thứ đều sụp đổ. Màng nhầy được bồi bổ, dầy lên, bị bong ra như một lớp da chết và tạo ra một sự xuất huyết nhỏ: đó là kinh nguyệt.
Bây giờ các bạn đã hiểu huyết kinh nguyệt không phải là “huyết xấu” của phụ nữ. Huyết này do màng nhầy trong tử cung bong ra. Soi trong kính hiển vi, người ta thấy rõ những xác tế bào trong huyết kinh nguyệt.
2. Tử cung và hoạt động của nó
Tử cung là một cơ đỏ gồm ba lớp bằng sợi ép vào nhau, mỗi sợi lớp chẩy theo một hướng cho nên rất chắc. Lúc nghỉ ngơi tử cung có hình dáng như một quả lê, cao 6-7 cm, rộng từ 3 đến 3,5 cm và có một chỗ lõm gọi là hốc tử cung hình tam giác. Bề dầy của tử cung khoảng 1cm và tạo thành bộ phận “khỏe” của hệ sinh dục nữ.
Nó giống như quả lê, nhưng ngược, nghĩa là đầu trúc xuống dưới, thu nhỏ lại, tạo thành cổ tử cung thông xuống âm đạo. Cổ tử cung dài trừng 2cm có một lỗ hổng để kinh nguyệt chảy ra, đồng thời để tinh trùng lọt vào bên trong
Phần trên của tử cung trẽ ra làm 2 nhánh gọi là vòi để dẫn trứng rụng từ buồng trứng ra
Tử cung là bộ phận rất dễ di động. Nằm trong bụng nhưng được cả hệ thống dây chằng giữ cho nó ở đúng vị trí mà nó vẫn thoải mái. Giống như mọi bộ phận khác của hệ thống sinh dục nữ, tử cung mặc dù vào thời kỳ không có thai vẫn hoạt động rất tích cực. Màng nhầy bọc mặt trong tử cung chính là trung tâm các sự biến đổi của hooc môn trong chu kỳ kinh nguyệt.
Như vậy trong nửa đầu của vòng kinh (từ ngày 1 đến ngày thứ 14), tử cung chịu tác động của estrogène là hooc môn duy nhất do buồng trứng tiết ra. Từ ngày thứ 14 đến ngày hành kinh, có thêm hooc môn progestérone do tử cung sản xuất ra vào lúc rụng trứng. Nói thế có nghĩa là chất nhầy tử cung, nhiều hay ít là tuỳ theo thời điểm trong vòng kinh. Màng nhầy được làm giầu thêm do các hooc môn và đến ngày 20 hợc 22 trong vòng kinh, nó đậm đặc nhất để chuẩn bị đón sự thụ thai. Mọi diến biến đó đều do vùng dưới đồi chỉ huy thông qua tuyến yên trung gian. Và khi trứng không thụ tinh được thì toàn bộ quá trình tiết hooc môn kia đều bị dừng lại như chúng ta đã biết
3. Tuổi nào bắt đầu thấy kinh?
Ở phương tây, kinh nguyệt xuất hiện vào tuổi 13,5 (có thể sớm hay muôn hơn chút ít). Kinh nguyệt chấm dứt ở tuổi mã kinh, ở phương tây là 51 tuổi
Chúng ta đã thấy là sai lầm nếu chúng ta nghi rằng sinh hoạt tự do ngày nay khiến lớp trẻ hiểu được hết những điều cần thiết. Thầy thuốc, nhà tâm lý và thầy giáo nếu để ý có thể biết được dễ dàng các em dốt nát đến mức nào trước vấn đề sinh lý và tình dục của các em
Dù sao chúng tôi cũng hy vọng, sẽ đến lúc chấm dứt mọi định kiến sai lầm thiếu khoa học từng lưu truyền hết thế hệ phụ nữ này sang thế hệ phụ nữ khác. Và hiện nay, các em gái vẫn cần chúng ta giải thích để các em hiểu về sự sống.
Giải thích những gì?
Ý nghĩa của kinh nguyệt và lịch vòng kinh. Nhưng trước hết cần hướng dẫn và khuyên nhủ các em gái vệ sinh sinh dục. Tốt nhất là đừng lên giọng quan trọng hoá quá đáng. Bất cứ người mẹ nào, dù cho nhút nhát đến mấy vẫn có thể làm tốt việc này. Ngoài ra, những phương tiện thông tin đại chúng cũng hỗ trợ thêm, kể cả những quảng cáo về dụng cụ đặt lót để các em dùng khi tập thể thao hoặc khi đáp tầu biển. Chúng ta hoan ngênh những tiện nghi của thời nay. Khắp nơi, người ta bán những dụng cụ vệ sinh.
Người mẹ bao giờ cũng dễ giải thích cho con gái hơn khi thấy kinh nên dùng thứ nước thâm vô trùng hay khăn lót như thế nào, nếu dùng nút thấm, nên hướng dẫn con dùng thử từng loại và cách đặt vào âm đạo
Sau hết những ý nghĩ sai lầm về trinh tiết và nút thấm cần phải được đánh đổ. Trinh tiết không đo bằng triều rộng hẹp của lỗ màng trinh. Còn trinh chỉ có nghĩa chưa quan hệ tình dục với nam giới lần nào
Điều này rất quan trọng: Các em gái dễ sợ hãi trước các hiện tượng bình thường ấy. Nỗi sợ hãi đó ảnh hưởng đến sự thăng bằng tinh thần trong cuộc sống tương lai
4. Có liên quan gì giữa tuổi mới thấy kinh và tuổi mãn kinh không?
Chắc các bạn có nghe thấy ai đó nói rằng, đàn bà nào thấy kinh sớm thì mãn kinh cũng sớm ?. Tin tưởng như vậy là không có cơ sở khoa học nào hết. Không thể có mối liên quan gì giữa tuổi bắt đầu thấy kinh và tuổi mãn kinh. Duy có điều cả hai hiện tượng này chịu tác động hiển nhiên của dòng dõi, máu mủ và mang tính di truyền.
5. Vòng kinh là gì
Theo định nghĩa, vòng kinh bắt đầu từ ngày thấy kinh và kết thúc vào ngày thấy kinh tiếp theo. Khoảng thời gian thường từ 28 đến 30 ngày
6. Tại sao vong kinh lại là 28 ngày
Tại sao thiên nhiên lại quy định cho con người vòng kinh 28 ngày chứ không phải 50 ngày, 3 tháng hoặc 6 tháng như loài chó ? đấy là một trong những điều huyền bí của cuộc sống, giống như tại sao tim chúng ta đập 70 nhịp mỗi phút, tại sao mỗi năm lại có 360 ngày. Những câu hỏi đó đều không có câu trả lời.
Lời giải đáp duy nhất có thể đưa ra là do hoạt động theo chu kỳ của vùng dưới đồi đã quyết định chu kỳ của vòng kinh. Như chúng ta đã biết vùng dưới đồi định đoạt tất cả những gì quan trong trong cơ thể, sự sống, cá tính. Nó ban mệnh lệnh cho tất cả các bộ phận. Đó là trí nhớ và trực giác. Ví dụ: Bạn có một thất vọng và bạn cố giấu kín, cố gạt đi, cố khắc phục nhưng khốn nỗi, vùng dưới đồi đã ghi ý niệm “thất vọng” lại và có thể nó còn nhớ lại lâu hơn bạn rất nhiều.
Vùng dưới đồi là chủ nhân của trạng thái nội tâm của chúng ta. Nó ban ra những mệnh lệnh. Ngôn ngữ của nó là hooc môn. Trong hoạt động sinh dục, mệnh lệnh của vùng dưới đồi đưa ra thông qua tuyến yên và tác động vào buồng trứng. Buồng trứng thi hành mệnh lệnh bằng cách sản sinh ra các hooc môn sinh dục nữ (estrogène và progestérone ) và để rụng một cái trứng mỗi tháng
Hoạt động của vùng dưới đồi như chúng tôi đã nói, mang tính chu kỳ. Nếu như trứng rụng vào ngày thứ 14 của vòng kinh, chứ không phải vào ngày khác có nghĩa vùng dưới đồi ra lệnh như thế. Và nó được chương trình hoá theo cách đó, theo một nhịp điều mà chúng ta không biết hoặc chưa biết
7. Tại sao có sự khác nhau về thời gian ở mỗi người và mỗi vòng kinh
Nhiều phụ nữ ra huyết rất nhiều, kéo dài tới 5 ngày. Nhiều người khác lại chỉ phải chịu đựng trong 3 ngày, có khi chỉ 2 ngày. Và chúng ta cũng nhận thấy nhiều khác biệt đáng kể trong chu kỳ vong kinh của mỗi người. Nguyên nhân chủ yếu là việc chuẩn bị của tử cung mỗi người có khác nhau. Khi màng nhầy của tử cung tích nhiều hooc môn và có độ dầy lớn thì huyết ra nhiều. Trung bình huyết ra từ 3 đến 5 ngày là bình thường. Việc màng nhầy bong ra không phải trong chốc lát mà từ từ, từng khu vực, từng góc một. Phải từ 3 đến 5 ngày công việc ấy mới hoàn tất
8. Đàn ông có chịu theo một chu kỳ tình dục nào không?
Đây là câu hỏi người ta có thể đặt ra. Nhưng hình như đàn ông không có hiện tượng gì song song với chu kỳ kinh nguyệt của đàn bà. Về mặt chu kỳ sinh học thì chúng ta biết việc sản xuất tinh trùng của đàn ông đòi hỏi là 3 tháng. Các hooc môn nam hoạt động mạnh hay yếu tuỳ thời điểm trong ngày. Nhưng có lẽ hooc môn cũng như tinh trùng được sản xuất theo cách thường xuyên, tũừ tuổi dậy thì cho đến khi chết. Như vậy chu kỳ sinh dục của đàn bà hiển nhiên có tính chất đặc thù.
Tuy vậy, chúng ta cũng chưa thể khẳng định đàn ông không chịu sự tác động của chu kỳ sinh dục nào hết. Chỉ biết cho đến ngày hôm nay, khoa học chưa phát hiện được gì liên quan đến chuyện đó
9. Kinh nguyệt thật sự bắt đầu từ lúc nào
Kinh nguyệt bắt đầu từ khi có triệu trứng xuất huyết nhưng thực ra nó bắt đầu trước đó mấy tiếng đồng hồ, từ khi màng nhầy bắt đầu bị bong ra và bị đẩy ra ngoài cơ thể. Nhiều phụ nữ nhậy cảm, đã cảm thấy tình trạng này từ trước khi ra huyết vài tiếng đồng hồ
10. Huyết kinh chẩy ra như thế nào?
Chẩy theo một lỗ rất nhỏ ở cổ tử cung, đường kính chỉ bằng đường kính que diêm (thành màng trinh, nơi huyết phải chẩy qua khi người con gái còn trinh cũng không rộng hơn…). Máu nằm trong âm đạo, đọng trong đó lâu hay chóng tuỳ theo khối lượng và theo tư thế của bạn lúc đó (đứng hay nằm). Sau đó huyết chẩy ra phía âm hộ và ra ngoài cơ thể
11. Khối lượng huyết chảy ra bao nhiêu và hành kinh có gây mệt mỏi không
Khối lượng này rất nhỏ. Người ta tính mỗi lần hành kinh phụ nữ chỉ mất khoảng 50 đến 200 phân khối, nghĩa là tối đa là một cốc lớn
Mỗi tháng mất khoảng 100 phân khối thì có thể gây mệt mỏi lớn không ? Đúng là không. Cơ thể bạn sẽ dễ dàng thay thế số máu đó ngay. Chỉ những lần hành kinh hoặc quá gần nhau hoặc quá nhiều (nghĩa là không bình thường) mới gây mệt mỏi và khi đó cần phải đến thầy thuốc
Một số trường hợp gây khó chịu khi trong máu xuất hiện quá nhiều chất prostaglandine. Chất này làm nhiệm vụ gây co thắt cho cổ tử cung để dễ đẩy huyết ra ngoài, nhưng nếu nó vượt quá chức năng ấy thì sẽ gây một số khó chịu như đau do thắt tử cung, chóng mặt, váng đầu, rất mệt, thần kinh bị kích động. Chính vì lẽ này, nên bị hành kinh thường gắn liền với định kiến là bị khó chịu. Nguyên nhân do chất prostaglandine chứ không phải do việc mất máu.
12. Huyết kinh ở đâu ra
Chắc chắn là do từ hệ thống tuần hoàn chung của cơ thể. Cần biết rằng giữa màng nhầy tử cung và cơ tử cung có một mạng lưới động mạnh và tĩnh mạch. Khi màng nhầy tử cung bị bong ra và cuối vòng kinh thì xẩy ra hiện tượng đứt một số mạch máu, tạo nên xuất huyết
Huyết hành kinh hoàn toàn không phải máu bị ứ đọng lại trong 28 ngày qua một cách bí hiểm như nhiều người hiểu lầm. Do đó không có gì khác với máu bình thường hết. Và như trường hợp so sánh trên, máu sẽ ngừng chảy khi đã tống được cái màng chết ra khỏi cơ thể
13. Có thể bảo huyết hành kinh là bẩn được không
Thế nào gọi là bẩn? Theo định nghĩa của y học thì một chất bẩn có thể gây nhiễm trùng hay nhiễm khuẩn. Trường hợp huyết trong kinh, hoàn toàn không như thế, mà trái lại nó tuyệt đối vô trùng khi chưa tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Ngược lại, khi huyết và những xác tế bào chết của màng nhầy tử cung ra đến âm đạo thì chúng sẽ tiếp xúc ngay với số vi khuẩn thường xuyên cư trú ở đó. Và chắc chắn huyết này đã bị bẩn, nhưng không phải do bản thân nó. Về mặt y học, huyết này không bẩn bằng những bàn tay bẩn, chắc chắn là thế
14. Nếu vệ sinh tốt sẽ khử được mùi
Chính mùi không bình thường là nguyên nhân tạo nên tiếng xấu cho huyết kinh nguyệt. Nhưng mùi ấy chỉ xuất hiện khi huyết ra khỏi tử cung, do tiếp xúc với những vi khuẩn có sẵn trong âm đạo, cũng giống như mồ hôi. Mồ hôi sẽ không có mùi nếu không gặp vi khuẩn ngoài da. Cho nên khử mùi cho huyết của kinh nguyệt cũng giống như cách khử mùi của mồ hôi, bằng nước và xà phòng, tuyệt đối tránh dùng những chất khử mùi chỉ có tác dụng che đậy chứ không có tác dựng làm sạch thật sự
15. Tại sao huyết kinh nguyệt không đông
Các bạn đều có nhận xét, huyết của kinh nguyệt chỉ chảy ra chứ không lẫn với những vón cục. Câu hỏi có thể đặt ra là tại sao không đông ? bởi vì đã là máu thì đều đông và đông rất nhanh. Câu trả lời rất đơn giản: Máu kinh nguyệt không đông bởi vì trong tử cung có một loại men đang phá huỷ những cục đang sắp đông. Cho nên khi huyết này xuất hiện trong âm đạo là đã chịu tác động của thư men trên và không đông được nữa. Nếu huyết ra quá nhiều thì số lượng men trong tử cung không đủ sức tác động thì huyết sẽ đông một phần và bạn thấy vón cục. Ngược lại, nếu lượng huyết ra quá ít thì khi ra khỏi âm đạo nó có mầu nâu, thậm chí là sẫm. Huyết ấy đã đông bởi vì phải nằm quá lâu trong đáy tử cung với nhiệt độ 37 độ. Trường hợp này không được gọi là huyết bẩn hoặc huyết xấu, mà chỉ vì lượng quá thấp và nằm lâu bên trong cơ thể nên nó đông lại
16. Nếu thấy những cục máu đông có đáng lo không?
Hiện tượng này chỉ là do bạn ra nhiều huyết, như thế vẫn chỉ là hiện tượng bình thường. Và nếu thấy những cục máu hơi to, bạn cũng đừng ngại. Đấy chỉ là do bạn nằm lâu, khiến cho máu ko ra được đều, lượng máu đông lớn làm thành cục máu đông lớn, khi bạn đứng lên, cục máu đó mới thoát ra được. Cảm giác của bạn khi đó hơi khó chịu một chút nhưng đừng quá quan tâm đến. Nếu như bạn có đặt vong tránh thai thì việc xuất hiện ít máu cục là chuyện bình thường. Còn nếu như cục máu xuất hiện qiá nhiều và lại thấy có hiện tượng thiếu máu dài hàng tháng, thì cần phải điều trị thuốc có chất progestérone hoặc chất chống prostaglandine. Nếu triệu chứng không chấm dứt thì phải dùng phương pháp tránh thai khác
Nếu tình trạng có nhiều vón cục mới xẩy ra, nếu bạn thấy có triệu trứng tiếp tục xuất hiện trong lần kinh nguyệt sau hoặc bạn thấy có trục trặc nào khác thì bạn nên đến khám phụ khoa. Bởi vì u xơ hoặc pô – líp nội tử cung thường gây ra hiện tượng huyết kinh nguyệt chứa nhiều máu cục.
17. Nếu như bạn thuộc số phụ nữ thấy khó chịu nhiều trước ngày kinh?
Nhiều phụ nữ hoặc thiếu nữ gần tuổi 40 thường cảm thấy khó chịu trong người vào thời kỳ cuối của vòng kinh. Những khó chịu này thường xuất hiện vào 10 hoặc 12 ngày trước khi thấy kinh khiến việc hành kinh trở thành một sự giải thoát. Cảm giác khó chịu này đã được y học biết tới và là hội trứng tiền kinh nguyệt nghĩa là bao gồm cả một loạt triệu trứng. Trước hết là chướng bụng, người phụ nữ cảm thấy trọng lượng tăng thêm từ 1 đến 2 ký và tập trung vào bụng, háng, hai cặp vú căng lên và đau. Trong người bứt rứt và hay cáu gắt, nhiều khi chỉ hơi một chút là đã khóc, cảm giác phù có khi lan xuống mắt cá chân, bắp chân và làm đau nhức, mí mắt lúc ngủ dậy như sưng lên..Người hiền hoà khi bị hội chứng này cũng khó tính khó nết
Hội chứng này thường gắn với đầu thời kỳ dậy thì hoặc sát tuổi mãn kinh, khi việc rụng trứng xẩy ra thưa thớt và yếu hơn bình thường. Cũng có nghĩa buồng trứng không tiết ra đủ lượng progestérone cần thiết để cân bằng với tác động kích thích của chất estrogène, gây ra sự tăng trọng cơ thể và căng vú. Quả thật, chất estrogène không phải là hooc môn vô hại. Ngoài các tác dụng khác, nó còn gây tình trạng lưu giữ nước trong các mô. Chính vì lưu giữ nước trong các mô não mà gây ra tính tình bẳn gắt. Hội chứng thay đổi theo từng thời gian trong chu kỳ kinh nguyệt: Lúc đầu chỉ có estrogène có tác động, nửa sau của vòng kinh có cả estrogène và progestérone đều tác động và cuối vòng kinh thì cả hai loại kia đều biến mất
Còn một cách giải thích khác đối với hiện tượng bứt rứt trong người bạn trước ngày hành kinh: Những hooc môn trong buồng trứng tiết ra không đủ hoặc về số lượng, hoặc về chất lượng. Và nếu buồng trứng làm việc tồi thì cũng có nghĩa chịu sự chỉ huy tồi. Như vậy, lỗi là ở vùng dưới đồi và tuyến yên nghĩa là thuộc lĩnh vực tiềm thức, thứ mà ý chí của chúng ta không kiểm soát nổi.
18. Để giữ được vui tươi: Dung viên thuốc hay chất progestérone?
Dù cho nguyên nhân nào đi nữa thì cũng cần chữa cho khỏi nỗi khó chịu trong người vào những ngày sắp kinh nguyệt. Nhưng bằng cách nào ?
Rõ ràng là cần đưa vào cơ thể chất progestérone đang bị thiếu. Chất này được chứa trong các loại thuốc nén, uống vào từ ngày thứ 16 đến ngày thứ 25 của vòng kinh. Cách điều trị này rất hiệu quả đối với hội chứng tiền kinh nguyệt. Còn việc đắp nước đá lên vú đang đau thì chỉ có tác dụng khi sưng nhẹ
Dùng thuốc viên cũng hiệu nghiệm do nó xoá đi hoàn toàn chu kỳ rụng chứng tự nhiên và đặt vào cơ thể một chế độ hooc môn chủ động: sẽ không có sự rụng trứng, chất estrogène theo tỉ lệ ngang nhau. Bằng cách này có thể tiêu diệt hoàn toàn hội chứng tiền kinh nguyệt
Trên chúng tôi có nói đến hiện tượng lưu giữ nước trong các mô do tác động của estrogène . Một số thầy thuốc giải toả số lượng nước thừa đó bằng cách cho người bệnh dùng thuốc lợi tiểu. Cần nhắc lại rằng thuốc này có thể không có tác dụng, nhất là khi bạn dùng nó đều đặt tất cả các tháng. Một số phụ nữ còn dùng thuốc an thần nhưng nên nhớ rằng, thuốc này không có tác dung chữa bệnh
19. Tại sao có một số người đau đớn khi hành kinh
Đối với một số phụ nữ, hành kinh không phải là một sự giải toả mà là một căn bệnh thật sự, chỉ vì lẽ đơn giản là rất đau. Y học gọi toàn bộ triệu chứng ấy là hành kinh đau. Một hai ngày trước khi ra huyết, bạn cảm thấy đau dữ dội ở bụng dưới, lan ra lưng và xuống đùi khiến bạn không còn làm được công việc gì. Kèm theo đó là những triệu trứng phụ như buồn nôn, rối loạn tiêu hoá, váng đầu
Nguyên nhân là gì ? là do một chất được tiết ra thấm vào máu. Đó là chất prostaglandine được sinh sản trong thời gian hành kinh. Tác dụng của nó lẽ ra chỉ gây co thắt tử cung, đẩy huyết ra ngoài, nhưng trong trường hợp ấy nó quá “tích cực”. Thường thường triệu trứng này sẽ giảm đau sau khi cưới, có con và tuổi lớn dần. Vì hoạt động sinh dục đi vào nề nếp, sẽ điều chỉnh vừa đủ lượng prostaglandine. Việc tiết ra chất nội tiết này gắn liền với việc rụng trứng. Cho nên nếu dùng viên thuốc ngăn sự rung trứng thì sẽ không có prostaglandine và “hành kinh đau” sẽ biết mất.
20. Giảm đau lúc hành kinh bằng cách nào?
Có thể các bạn đã tìm ra phương pháp tuyệt vời, chẳng hạn như ủ nóng cũng làm cho cảm giác dễ chịu: tắm nước nóng, chườm nóng lên bụng cũng làm một số phụ nữ giảm nhẹ cơn đau, mặc dù cách đó không có tác dụng chữa bệnh. Ta có thể kể ra một số loại thuốc giảm đau (trừ aspirine) tốt nhất là dùng dưới hình thức viên đạn đặt vào hậu môn hơn là viên uống vì tác dụng nhanh hơn. Hầu hết thuốc có chứa amidopyrine đều được coi là có tác dụng tốt.
Cũng nên cần nêu một nghi vấn, có thể không đúng nhưng hiện đang ám ảnh về chất amidopyrine là chất này có thể gây những hiện tượng không tốt về máu, tuy hiếm xẩy ra, nhưng nếu xẩy ra thì trầm trọng. Do đó, người ta ngày càng ít dùng thuốc có chất này mặc dù chưa có lý do nào cụ thể, chính xác.
Trái lại việc dùng chất kháng trong 10 năm gần đây lại được tăng lên. Cụ thể là acdenméfénamique, dùng uống từ 4 đến 6 viên mỗi ngày suốt trong thời gian đau. Người ta nghiệm thấy trong 90% trường hợp, thuốc này đem lại hiệu quả tốt.
Những phần tử kháng prostaglandine có hai kiểu tác động:
-Nếu dùng trước thì chúng ngăn quá trình tổng hợp tức là việc tạo thành chất prostaglandine
-Nếu dùng sau thì chúng phá tác dụng của chất prostaglandine đã tiết ra
Trước đây 10 năm, viên này gọi là thuốc giảm đau hiệu nghiệm nhất trong thời gian kinh nguyệt. Đấy là một cuộc cách mạng thật sự trong lĩnh vực điều trị, viên thuốc nhỏ này trước đây bị nhiều người không thừa nhận, bây giờ lại chiếm ưu thế tuyệt đối. Hiệu quả của viên thuôc này còn đánh tan giả thuyết “kinh nguyệt đau” là do nguyên nhân tâm lý, bởi vì thuốc cắt ngay cơn đau, trừ một số trường hợp
Ngày nay, như chúng tôi đã nói ở trên, thuốc kháng prostaglandine bắt đầu ganh đua với viên ngừa thai, cả hai thứ: Viên ngừa thai và viên kháng prostaglandine đều có lợi thế giống nhau: Không những cắt cơn đau mà còn chấm dứt cả triệu trứng phụ trong thời gian hành kinh như buồn nôn, chóng mặt…Và chị em không muốn dùng viên ngừa thai thì dùng viên thuốc có chất progestérone. Việc ấy đến nay đã giảm và khi vì lý do gì đó không dùng viên ngừa thai, người ta dùng viên kháng prostaglandine
21. Hành kinh đau ở tuổi 30
Bạn thấy yên tâm và không còn biết đến sự đau đớn khi hành kinh nữa. Nhưng đến một tuổi nào đó, tình trạng lại trở nên xấu. Khi đã qua thời trẻ trung bước qua tuổi 30,35,40, nhiều phụ nữ lại thấy xuất hiện cơn đau trong lúc hành kinh. Gặp trường hợp này xin bạn hãy đến khám phụ khoa vì đấy là một căn bệnh thật sự rồi.
22. Không thấy kinh phải chăng có nghĩa bạn đã mắc một số bệnh?
Tháng này bạn không thấy kinh. Tại sao vậy. Mặc dù rõ ràng không phải bạn bắt đầu có thai. Người ta quả quyết với bạn rằng, đó là kinh nguyệt đến chậm, nhưng bạn vẫn lo lắng và bạn đưa ra đủ câu hỏi xung quanh hiện tượng không bình thường này xảy ra ngay với bạn. Tuy nhiên bạn nên biết rằng có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn mất kinh mà không phải do có thai. Và trong 98 % trường hợp là vô hại. Mất kinh là có nghĩa hệ thống chỉ huy vùng dưới đồi và tuyến yên không ban mệnh lệnh cho buồng trứng như mọi lần bởi những nguyên nhân tâm lý hay cảm xúc. Gặp trường hợp đó, buồng trứng có thể không tiết ra đủ lượng hooc môn cần thiết để tạo những chuyển biến bên trong tử cung. Vòng kinh không diễn ra bình thường và màng nhầy trong tử cung không được chuẩn bị để tạo ra xuất huyết, làm bạn mất kinh.
Nếu vậy, một câu hỏi được đặt ra: Mất kinh như vậy có đáng làm bạn lo lắng không ? bạn băn khoăn sợ thứ máu “bẩn” hoặc các “chất độc” khác không thoát được ra khỏi cơ thể….
Chúng tôi xin giải đáp rõ rằng: Do đồng hồ hooc môn có sự trục trặc mà có thể giữ lại 100 phân khối máu thì chẳng có gì đáng để bạn lo lắng. Nguyên nhân hoàn toàn do tâm lý và cảm xúc. Cho nên, nếu lo bạn chỉ nên nghĩ cách giải toả tâm trạng lo âu, phiền muôn. Còn chuyện mất kinh không hề đáng ngại. Tâm trạng trở lại bình thường thì kinh nguyệt sẽ xuất hiện trở lại. Cho nên, nếu gặp mất kinh, bạn đừng dùng thuốc “điều kinh” nào hết mà bình tĩnh đợi đến lúc nó trở lại
23. Nếu bạn mất kinh và cũng không phải do thụ thai thì có nghĩa bạn đang bị “kích động thần kinh”
Chúng ta đã biết vai trò của vùng dưới đồi trong sự sống. Cơ quan này rất nhậy cảm với những diễn biến ý thức hoặc vô ý thức của chúng ta. Nếu bạn gặp chuyện khiến bạn buồn rầu hoặc uất ức, tâm trạng này sẽ ảnh hưởng đến vùng dưới đổi và việc chỉ huy của nó tới tuyến yên và qua tuyến yên tới buồng trứng sẽ bị rối loạn, thâm chí tạm ngừng. Hooc môn không được tiết ra, màng nhầy tử cung thiếu năng lượng không bong ra, không làm vỡ các mạch máu ở thành tử cung thì làm sao có kinh nguyệt được ?. Tình trạng này có khi kéo dài đến vài tháng. Nguyên nhân tâm lý có rất nhiều loại: Thường là thời kỳ mới cưới, có khi do bạn bị hiếp nhưng thoát được, tai nạn giao thông, tan vỡ tình yêu…
Mất kinh không phải là bệnh mà là một triệu trứng chứng tỏ tinh thần bạn không được thăng bằng. Khi thăng bằng trở lại, kinh nguyệt sẽ đến
24. Mất ngủ, thèm ăn, không muốn ăn…không phải nhất thiết do mất kinh
Vùng dưới đồi không chỉ nhậy cảm với những tình trạng tâm lý mà cả những truc trặc trong cơ thể, chẳng hạn rối loạn tuần hoàn các chi dưới, cảm giác nặng hoặc tê dại ở các đầu ngón tay, rối loạn giấc ngủ, thèm ăn hoặc chán ăn, rối loạn tiêu hoá, rối loạn thân nhiệt…Khi thấy những rối loạn trên, bạn đừng nên đổ cho do mất kinh mà có. Thực tế những rối loạn ấy, kể cả sự mất kinh đều do rối loạn vùng dưới đồi. Điều này ta rất dễ lầm vì thấy hai hiện tượng cùng xẩy ra một lúc, các rối loạn biết mất khi thấy kinh ngay. Cho nên, bạn hãy ghi nhớ rằng mọi sự đều bắt đầu ở vùng dưới đồi
25 Nếu thần kinh bị kích động có nên chữa không?
Nếu mất kinh chỉ do nguyên nhân tâm lý bình thường: đi du lịch, nghỉ mát, lo lắng một chuyện không quan trong…Tốt nhất là đợi cho mọi thứ ổn định trở lại. Thông thường chỉ sau vài tuần lễ hoặc nhiều là vài tháng, kinh nguyệt sẽ trở lại mà không cần thuốc men gì.
Nếu nguyên nhân là một chấn động thần kinh quan trọng thì bạn nên đến thầy thuốc tâm thần
Cần thiết lắm, bạn có thể dùng thuốc kích thích, trứng rụng nhưng sẽ bất lợi nếu bạn không định có thai và chỉ nên dùng trong trường hợp tâm trạng đã trở lại ổn định mà kinh nguyệt vẫn chưa xuất hiện
26. Có thấy kinh mà không có sự rụng trứng
Một số bạn coi việc mỗi lần thấy kinh là một việc thụ thai không thành. Chưa hẳn là đúng, bởi vì nhiều khi không rụng trứng mà vẫn thấy kinh nguyệt. Bởi vì tử cung có thể tiết ra chất estrogène mà không cần có trứng rụng. Và màng nhầy tử cung có thể tồn tại trong 28 ngày…mà cũng có thể 30, 40 hay 50 ngày. Cho đến khi nào việc tiết estrogène ngừng thì màng nhầy tử cung mới bong ra và gây ra kinh nguyệt. Cho nên kinh nguyệt không nhất thiết là dấu hiệu của sự rung trứng.
27. Giao hợp trong thời gian hành kinh có thể thụ thai không?
Không nên tin tưởng chắc chắn rằng trong thời gian hành kinh không thể thụ thai. Tất nhiên những trường hợp thụ thai trong thời gian hành kinh rất hiếm, nhưng không phải không có. Tại sao ? bởi vì một số phụ nữ (rất ít) rụng trứng không theo đúng chu kỳ. Trứng của họ có thể rụng ngay sau thời gian hành kinh. Trong khi đó, tinh trùng lại sống được khá lâu, tới 6 ngày. Ta thử tính: ngày thứ 3 của vòng kinh (vẫn nằm trong thời gian hành kinh), bạn giao hợp và tinh trùng lọt vào tử cung, đến ngày thứ 9 trứng rụng (chứ không phải ngày thứ 14 như thông thường) và bạn thụ thai
Tóm lại, trứng rụng có thể gặp ngay tinh trùng nằm chờ sẵn trong tử cung một số ngày. Xin nhắc lại, trường hợp này hiếm
28. Sau khi thụ thai, có thể vẫn thấy kinh được không?
Có thể, nhưng rất hiếm. Và trong trường hợp này, kinh nguyệt xuất hiện vào tháng đầu, tháng thứ 2 và tháng thứ 3 của chu kỳ thai nghén không giống kinh nguyệt bình thường thời gian ngắn hơn, cũng có khi dài hơn và huyết cũng có mầu khác hơn. Khi ấy, bạn đừng nghĩ rằng thai làm sao. Thai không làm sao hết và vẫn lớn lên đủ ngày đủ tháng như mọi cái thai khác
29. Có thể thúc kinh nguyệt đến sớm hơn hoặc ghìm cho nó chậm hơn được không?
Việc này rất tiện, khi bạn cần sạch mình trong một thời điểm cụ thể, chẳng hạn ngày đi thi hay ngày long trọng nào đó. Làm thế nào ? Chỉ cần uống viên ngừa thai (nghĩa là có estrogène và progestérone ) hàng ngày. Khi nào bạn muốn hành kinh thì ngừng uống trước đó 2 hoặc 3 ngày. Kết quả là chắc chắn vô hại. làm chậm lại cũng dễ như làm nhanh lên. Khi bạn cầnlui lại ngày kinh, tôt nhất lag bạn nên dùng pi-luyn nói trên vào nửa sau của vong kinh và chờ đến khi xong việc mới ngừng uống, sau đấy 2 ngày, có khi một ngày là bạn có kinh nguyệt liền.
30. Có được hoạt động trong thời gian hành kinh không?
Về y học thì bạn không phải kiêng gì hết: vẫn bơi lội, leo núi..được. Việc cấm tắm biển trong thời gian hành kinh hoàn toàn là do nguyên nhân thuận tiện chứ không phải nguyên nhân y học. Tuy nhiên, trong thời gian hành kinh, nước lạnh có thể kích thích tử cung co thắt và làm bạn đau đôi chút. Tốt nhất là bạn nên liệu sức, đừng cố.
31. Nghỉ làm việc trong thời gian hành kinh có đúng hay không?
Đối với đa số phụ nữ, hành kinh là một sự giải thoát khỏi những bứt rứt khó chịu trong thời kỳ “tiền kinh nguyệt”. Còn người thấy đâu trong lúc đang hành kinh thì khắc phục dễ dàng bằng cách dùng viên ngừa thai hoặc thuốc khác Prostaglandine.
32. Kinh nguyệt không đều
Kinh nguyệt diễn ra theo chu kỳ 28 đến 30 ngày là bình thường. Nhưng chu kỳ ấy nhiều khi không đúng như thế. Kinh nguyệt xuất hiện có khi sớm, có khi muộn, thậm chí nhiều ngày hoặc nhiều tuần lễ. Nguyên nhân là do hoạt động của hệ thống cùng dưới đồi, tuyến yên, buồng trứng bị rối loạn. Trứng rụng chậm khiến huyết bị ra muôn. Trứng rụng sớm khiến huyết ra sóm. Trường hợp sớm xẩy ra ít hơn trường hợp muộn
Những rối loạn ấy chủ yếu do cuộc sống hàng ngày của người phụ nữ, những lo toan vất vả, những niềm vui nỗi buồn. Tuy nhiên có hai giai đoạn kinh nguyệt thất thường không do nguyên nhân tâm lý, đó là tuổi thiếu nữ và tuổi tiền mãn kinh. Tuổi còn non cơ thể đang phải thích ứng và tìm nhịp sống mới. Trứng rụng loạc choạc, có khi trong một năm chi 5 hoặc 6 lần. Và kinh nguyệt phản ánh đúng tình trạng ấy. Còn thời kỳ tiền mãn kinh thì ngược lại. Có thể mất đi nhịp điệu bình thường, tuyến yên chểnh mảng thôi thúc buồng trứng. Đấy không phải là bệnh mà là dấu hiệu của tuổi tác
33. Tại sao có trường hợp vòng kinh quá ngắn?
Nói chung, phụ nữ không thích khoảng cách những lần hành kinh sớm hơn thường lệ. Họ cảm thấy mệt mỏi, bực dọc và kêu ca rằng chẳng còn hiểu ra sao nữa. Tuy nhiên, tình trạng trên chỉ sự rối loạn hoạt động của buồng trứng vào hai thời kỳ: Sau tuổi dậy thì và trước tuổi mãn kinh
Cách xử lý thích hợp nhất là tạo sự rụng trứng hoặc tìm nguyên nhân vì sao trứng không rụng. Tuy nhiên có những trường hợp khó giải quyết, nhất là đối với các em gái không dùng biện pháp ngừa thai. Tạo sự rụng chứng dễ gây nguy cơ thụ thai là điều các em không muốn. Trong hai con đường, các em nên chọn một: Nếu muốn kinh nguyệt đều thì phải tạo cho trứng rụng, nhưng trứng rụng thì lại dễ thụ thai !
34. Huyết ra quá nhiều ở các em gái
Đó là rối loạn xuất hiện ở các em gái đã thấy kinh được ít lâu nhưng vong kinh chưa ổn định. Rồi đến một hôm, kinh nguyệt chậm lại ít ngày và đến khi thấy kinh, các em thấy huyết ra quá mức bình thường, dùng mọi cách không sao ngăn lại được, vội đi kiếm thầy thuốc. Thì ra nguyên nhân rất đơn giản: Trứng chưa rụng, lượng estrogène cứ được tiết ra mãi mà không thấy tác dụng tiết chế của progestérone liều cao để ngưng qúa trình bong màng nhầy tử cung. Tuy nhiên đôi khi vẫn phải dùng đến dụng cụ đưa vào nạo hết màng nhầy đó.
Trong trường hợp này, nên dung thêm kháng prostaglandine kết hợp với estrogène , kể cả khi phải nạo tử cung. Chất kháng prostaglandine tác động có thêm khả năng cầm máu, ngay cả khi nguyên nhân chẩy máu chưa rõ.
Khi nỗi hoảng hốt đã được giải toả, phương pháp tốt nhất là sử dụng viên ngừa thai trong 4 hoặc 5 tháng liền để điều chỉnh tận gốc quá trình đẩy màng nhầy ra và phòng ngừa xuất huyết tái phát.
35. Xuất huyết ở tuổi tiền mãn kinh
Về nguyên nhân, tương tự như xuất hiện ở các em gái vào tuổi dậy thì nghĩa là thiếu progestérone . Tuy nhiên ở tuổi mãn kinh còn cần phải chú ý đến các bệnh phụ khoa (chẳng hạn như u xơ). Cho nên trước khi dùng hooc môn, phải xem kỹ có hay không. Cẩn thận thì nên chụp X – quang tử cung và nạo tử cung vừa chặn xuất huyết, vừa có vật phẩm để xét nghiệm. Vì chỉ xét nghiệm mẫu mô lấy ra mới có thể biết chính xác nguyên nhân xuất huyết (xem có phải u ác tính không) .
36. Làm thế nào biết được những nguyên nhân thật sự của những rối loạn cơ thể?
Kinh nguyệt kéo dài, huyết ra quá nhiều, vòng kinh không đều, rong huyết, mất kinh rồi lại thấy, bây giờ chúng ta đã biết phần lớn do hoạt động tồi tệ của hệ thống vùng dưới đồi, tuyến yên, buồng trứng được gọi là rối loạn chức năng. Còn rối loạn cơ thể là khi có dị tật ở một cơ quan nào đó, chẳng hạn xuất hiện u xơ.
Bạn sẽ hỏi thầy thuốc làm thế nào để chuẩn đoán và xác định nó thuộc loại rối loạn chức năng hay cơ thể ? bằng cách thăm dò kinh điển mà thôi: Lấy thân nhiệt hàng ngày vào buổi sáng sẽ biết được hiện tượng rụng trứng hay không ? chụp tử cung bằng X – quang, nạo tử cung rồi đưa xét nghiệm những mẫu mô lấy được (gọi là nạo sinh thiết) và cuối cùng là soi tử cung. Công việc sau này tiến hành trong gây tê tại chỗ hoặc gây mê toàn thân theo cách nào vào cổ tử cung một ống gắn có kính soi bằng ánh lạnh để xem kỹ có biếu thịt hoặc u xơ không. Ta không nên vội vàng hoảng hốt. Khám nghiệm là cần thiết, khả năng có u xơ hay biếu thịt là chưa chắc
37. Thầy thuốc nạo như thế nào?
Mới nghe thì thấy sợ, nhưng công việc khá đơn giản vả lại làm trong lúc gây tê và bạn không cảm thấy gì hết, giống như bạn đang ngủ vậy. Thầy thuốc đưa vào một cái thìa rồi cận thận tách màng nhầy đem xét nghiệm xem có chuyện gì không bình thường chăng, tình trạng màng nhầy tốt hay xấu để qua đó biết được tình trạng hooc môn của bạn.
38. Chụp tử cung là một khám nghiệm không đau đớn gì và chỉ kéo dài 15 phút là xong
Người ta đặt bạn nằm theo kiểu khám phụ khoa, rồi đặt mỏ vịt vào, đoạn dùng 2 cái kẹp cặp chặt vào cổ tử cung. Bạn chỉ cảm thấy hơi tức ở bụng dưới. Người ta bơm vào một thứ nước có iode để cản quang tuyến X vào bên trong tử cung, vào hai vòi tử cung. Bạn sẽ thấy hơi đau như lúc thấy kinh hoặc lúc chuyện dạ trước khi đẻ. Người ta chụp trong lúc ấy và bạn sẽ thấy nhẹ người khi người ta lấy kẹp và tháo ống bơm ra. Sau đó 20 phút, người ta chụp thêm một ảnh nữa để kiểm tra xem chất nước có lan toả đều tử cung đến âm đạo không. Suốt trong thời gian kiểm nghiệm, nên giữ cho thân thể thật thư giãn, đừng co cứng người. Bạn sẽ thấy dễ chịu. Cách kiểm tra này đảm bảo thấy rõ tình trạng bộ phận sinh dục của bạn tỉ mỉ và kỹ càng
39. Theo dõi thân nhiệt để biết thời gian rụng trứng
Hooc môn progestérone được tiết ra khi rụng trứng làm thân nhiệt tăng lên 0,3 hoặc 0,4 độ C từ lúc đó cho đến hết vòng kinh
Nếu hoạt động của các hooc môn bình thường thì thời điểm tăng thân nhiệt này vào khoảng 14 ngày trước khi thấy kinh lần sau. Việc tăng có thể rõ ràng, hôm trước 36,6 độ, hôm nay đã lên 37,1 độ, nhưng cũng có khi tuần tự trong vài ngày. Tuy nhiên dù theo dõi rất sát thân nhiệt, chúng ta cũng không thể biết chính xác ngày rụng trứng mà chỉ biết khoảng thời gian rụng trứng
40. Những nhầm lẫn hành kinh và chảy máu
Không phải tất cả các trường hợp có chảy máu từ âm đạo ra đều là kinh nguyệt. Bạn nên nhớ rằng, kinh nguyệt là do màng nhầy bong ra làm đưat mạch máu ở thành tử cung khi các hooc môn ngừng tiết. Nhưng chảy máu còn có thể do nguyên nhân khác thí dụ như: u hạt hoặc biếu thịt bên trong. Huyết do chẩy máu và do kinh nguyệt khác nhau ở chỗ huyết do chẩy máu sẫm mầu, gần như đen vì đã kịp đông trong đáy tử cung trước khi chảy ra ngoài.
41. Chảy máu sau lần giao hợp đầu tiên
Màng trinh là một màng mỏng che kín cửa âm đạo và bị rách trong lần giao hợp đầu tiên, tạo nên một sự chảy máu rất nhỏ, có khi không biết. Nhưng cũng có khi máu chảy ra nhiều và mươi mười lăm phút sau vẫn còn chảy. Tất nhiên thày thuốc sẽ giải quyết được ngay nhưng đâu phải lúc nào cũng có thầy thuốc phụ khoa bên cạnh. Xin hiến một cách đơn giản, dễ thực hiện: Quấn chặt một chiếc khăn tay, chèn vào cửa âm đạo, khoảng 20, 30 phút sau rút nhẹ ra. Nếu như lúc đó vẫn còn chẩy máu mới phải mời bác sỹ
42. Chảy máu do âm đạo
Một số người muốn huỷ thai kín bằng cách nhét vào âm đạo viên thuốc tím. Không làm thai ra mà khiến âm đạo bị loét sâu và chảy máu. Nhưng thấy máu ra họ lại tưởng thai ra. May thay ngày nay không ai còn dại dột như thế nữa
43. Chảy máu do âm đạo: u hạt
Sinh nở hay làm phẫu thuật trong âm đạo, cổ tử cung hay tử cung có thể gây ra một số bệnh gọi là u sẹo. Đó là những u lành, nhỏ bằng hạt đậu nằm ở thành tử cung. Những u này thường xuyên chảy máu và chảy khá nhiều khiến nhiều phụ nữ tưởng kinh nguyệt không đều. Người ta điều trị những u này bằng phương pháp điện đông
44. Chảy máu ở cổ tử cung
Khi cổ tử cung bị viêm hay nhiễm trùng hoặc lộn niêm mạc có thể xuất hiện những vết lở trong miệng, chỉ cần đụng trạm nhẹ (thụt rửa âm đạo, giao hợp hay cho tay vào thăm dò) là có thể gây chảy máu. Thậm chí không đụng gì vào có khi cũng chảy máu. Tất nhiên bạn cần sát trùng và tạo thành sẹo bằng điều trị thích hợp.
45. Viêm âm đạo cũng gây chảy máu được
Âm đạo bị viêm do nhiễm trùng, thí dụ như trùng trichomonase. Tuy hiếm xảy ra nhưng bạn cũng cần biết là nếu viêm nặng có thể gây chảy máu. Điều trị phải căn cứ vào mầm gây bệnh.
46. Những bướu thịt ở cổ thử cung cần phải được loại trừ
Bướu thịt là u lành, mọc từ trong tử cung. Nó giống như cái lưỡi chuông lắc tay, đầu phình ra và tròn bám vào mặt trong của cổ tử cung. Nói chung khó biết, phải dùng mỏ vịt để mở ra mới thấy được. Những pô – líp hay gây chẩy máu trước ngày hành kinh và tiếp sau nữa. Mặc dù pô – líp này lành tính không gây đau đớn gì nhưng cũng vẫn cần được loại bỏ. Khi thầy thuốc cần loại bỏ, bạn đừng sợ, vì việc tiến hành không gây đau đớn gì và chỉ kéo dài tương đối thời gian một lần khám phụ khoa bình thường
Đặt mỏ vịt xong, thầy thuốc dùng panh – xơ khẽ dứt pô – líp ấy ra. Bạn không hề thấy đau.
Nguyên nhân của po – líp hiện nay chưa biết rõ nhưng người ta đoán là do rối loạn hooc môn (quá nhiều estrogène trong khi ít progestérone). Cũng có khi những pô – lip này ở tận trong tử cung. Khi đó phải chụp X – quang tử cung mới xác định được đúng vị trí.
47. Chảy máu và ung thư cổ tử cung
Chúng ta không nên lẩn tránh sự thật: Chảy máu có khi là một triệu trứng của ung thư tử cung. Khi đó ung thư đã phát triển khá lâu, phải tới vài năm rồi. Biểu hiện là chảy máu nhẹ, máu mầu đỏ, mỗi khi giao hợp, rửa âm đạo hoặc làm một chuyến đi xa. Cho nên cần khám để phát hiện từ sớm. Ung thư cổ tử cung khi mới xuất hiện nhìn bằng mắt thường không thấy được mà phải dùng cách sinh thiết và soi tử cung bằng một dụng cụ quang học giống như ống nhòm, nếu phát hiện được sớm, điều trị sẽ không khó và đảm bảo khỏi. Những phụ nữ coi thường không chịu đi khám rất có nguy cơ để muộn. Lúc phát hiện ra do chẩy máu thường là vào tuổi 30 đến 40. Khi đó chỉ còn phẫu thuật và dùng quang tuyến liệu pháp thôi
48. Kinh nguyệt ra huyết nhiều có thể là một u xơ
Nếu bạn ở tuổi 35 đến 40, khi thấy kinh nguyệt ra nhiều và kéo dài, đừng coi thường. Rất nhiều khi đó là dấu hiệu của một u xơ. Hãy tìm đến thầy thuốc phụ khoa ngay: Thăm âm đạo, chụp X – quang tử cung hoặc soi tử cung. U xơ là gì ? Là một u lành xuất hiện:
-Có khi bên trong tử cung, trong hốc, còn gọi là u cơ nằm bên dưới màng nhầy
-Có khi ở sâu trong tử cung gọi là u cơ bên trong
Nên nhớ rằng u xơ hay u cơ đều không đau và thường chảy máu ta mới biết và đi khám. Cũng cần nói thêm rằng u xơ ấy không bao giờ ung thư hoá và sẽ biến mất sau tuổi mãn kinh. Và nếu người ta bảo bạn có u xơ tử cung hãy coi chuyện đó là bình thường vì 20% phụ nữ có u xơ đó và bao giờ cũng là u lành
49. U xơ không nhất thiết phải cắt bỏ
Nói u xơ không có nghĩa cần thiết cắt bỏ. Thường người ta điều trị bằng progestérone vào nửa sau của vòng kinh (ngày thứ 16 đến ngày thứ 25) hoặc trong suốt vòng kinh. Nhưng viên thuốc nén không nhằm bỏ u xơ mà chỉ ngăn chặn chảy máu nhiều khi hành kinh. Bởi vì nếu mỗi lần hành kinh chảy máu nhiều sẽ gây thiếu máu
Dù sao, khi progestérone vẫn không đem lại kết quả tốt, huyết vẫn ra nhiều và nếu u sơ vẫn tiếp tuc to dần thì phải tiến hành phẫu thuật. Nếu bạn còn trẻ thày thuốc chỉ việc loại các u xơ ấy ra khỏi tử cung, nếu bạn đã ngoài 45 người ta loại luôn cả tử cung, cổ tử cung lẫn u xơ đi
Trong những năm gần đây cách xử lý u xơ có nhiều điểm mới:
-Điểm thứ nhất: Với những u xơ nằm dưới màng nhày, người ta dùng dụng cụ xoi tử cung rồi đưa panh xơ vào vặn tròn cho u xơ rời ra. Cách này bệnh nhân chỉ phải nằm viện 48 tiếng mà không để lại sẹo gì
-Điểm thứ hai: Tiêm hooc môn để chấm rứt hoạt động của buồng trứng, tạo nên mãn kinh giả. Khi ngừng tiêm thì kinh nguyệt vẫn trở lại. Bằng cách này buồng trứng sẽ không tiết ra estrogène nữa. U xơ không có gì nuôi sống sẽ chết. Cách chữa này chưa hoàn chỉnh vì có những u xơ tái hiện một thời gian sau
50. Các u xơ đến tuổi mãn kinh sẽ không phát triển nữa
Vào tuổi mãn kinh, các u xơ trở nên im lặng, không phát triển, không lớn lên và không gây chảy máu nữa. Cho nên cách điều trị bằng pro hoặc các thuốc tương tự là “đúng đắn” bởi cả chúng cho phép đợi ba hoặc 4 năm nữa cho đến thời kỳ mãn kinh và tránh cho bạn không phải phẫu thuật – là việc mà ít ai muốn. Vấn đề duy nhất đặt ra: “Liệu tôi có” “chịu đựng” đến lúc này không ?
Nhưng ngày càng nhiều phụ nữ giải quyết u xơ bằng cách dùng hooc môn estrogène và progestérone. Cách điều trị này lại ngược với cách làm khô u xơ. Cho nên phải lựa chọn trong hai cách: Một là điều trị để bảo tồn u xơ hai là bỏ mặc để nó tự tiêu
Có điều cân nhắc: điều trị bằng estrogène và progestérone thường là không đủ liều lượng để làm tăng những u xơ đã sẵn có từ trước, mà chỉ bảo tồn chúng đến tuổi mãn kinh. Với cách điều trị này, đa số các u xơ không xấu đi. Cái chính là giữ để chúng thích ứng cuộc sống bình thường. Và như vậy, điều trị bằng estrogène và progestérone không có gì đáng ngại
51. Điều trị ung thư tử cung
Bằng quang tuyến liệu pháp và phẫu thuật. Những thử nghiệm dùng progestérone liều cao đã đem lại kết quả trông thấy. Nhưng xin nhắc lại, càng phát hiện sớm càng dễ chữa. Cho nên đừng ngại đi khám, ít nhất bạn cũng được yên tâm là không có gì.
52. Chảy máu sau thời kỳ mãn kinh không phải bao giờ cũng là dấu hiệu xấu
Chúng tôi luôn nhắc là không được bỏ qua bất cứ hiện thượng chảy máu nào, bởi vì có thể không có gì nhưng có thể có vấn đề. Có khi là khởi đầu một ung thư. Có thể là lớp màng nhày trong âm đạo hoặc tử cung bị tổn thương sau một lần giao hợp quá mạnh (sau thời kỳ mãn kinh, dễ bị tổn thương nhiều hơn). Cũng có thể do một viêm nhiễm lành tính của cổ tử cung hay âm đạo. Tốt nhất là bạn nên đi khám để nếu không có gì cũng yên tâm
53. Chảy máu dự dội: Báo ngay cho thày thuốc
Nếu chảy máu nhẹ (máu đen hay đỏ) liên tiếp diễn ra sau lần chậm thấy kinh hoặc sau khi đã hết thời gian hành kinh, kèm theo những cơn đau dữ dội ở bụng dưới và những khó chịu khác (chóng mặt, tái nhợt, mê man từng lúc ngắn), bạn mời thày thuốc ngay. Rất có thể đấy là hiện tượng chửa ngoài tử cung. Trứng nằm ngay trong vòi tử cung là nơi có màng rất mỏng, khi bị rách, sẽ rất nguy hiểm. Cho nên thấy hiện tượng trên, phải tìm ngay thầy thuốc phụ khoa. Có thai ngoài tử cung là một chúng bệnh cấp tính
54. Viêm vòi trứng cũng gây chảy máu
Viêm vòi buồng trứng cấp và mãn tính đều gây những đợt chảy máu thất thường, khiến rất khó phân biệt với kinh nguyệt. Bạn thấy đau ở bụng dưới và sốt, chỉ thầy thuốc mới xác định được nguyên nhân chính xác
55. Nang thũng ở buồng trứng cần phải được phẫu thuật
Kinh nguyệt không đều, đau ở bụng dưới, không hiểu là đau gì mà chỉ thấy “có chuyện không ốn”. Thầy thuốc khám âm đạo có thể phát hiện ra một nang thũng ở buồng trứng và thấy rõ nó nằm bên phải hay bên trái tử cung
X quang tử cung và soi bằng sóng xiêu âm sẽ khẳng định chính xác thêm. Đặc biệt cách soi bằng sóng siêu âm có thể cho biết, có thật là nang thũng hay không, gặp trương hợp này, buồng trứng có thể thành một khối rắn chắc và không đồng nhất, hoặc một nang thũng chức năng hiện ra như một bọc tròn đựng nước. Việc soi ổ bụng chỉ là biện pháp cuối cùng, trường hợp dùng sóng siêu âm không đủ rõ. Chủ yếu vẫn là sóng siêu âm vì soi ổ bụng chỉ có thể xác định một cách hạn chế.
Khi xác đinh rõ rồi, tức là quả có nang thũng, thì nhất thiết phải làm phẫu thuật. Không còn cách nào khác để loại bỏ nang và nếu để yên, nang có thể lớn dần, to bằng đầu đứa trẻ. Nên biết rằng nang thũng này chỉ là một u lành. Thầy thuốc làm phẫu thuật chỉ lấy nang ra mà giữ lại toàn bộ hay một phần buồng trứng
56. Nang giả ở buồng trứng chỉ cần điều trị bằng thuốc
Nang giả càng gây triệu trứng giống nang thũng nghĩa là kinh nguyệt không đều và đau bụng dưới. Cần nói rằng nang giả là có thật. Khám âm đạo hoặc làm sóng siêu âm sẽ phát hiện được ngay một khối nhỏ bằng quả cam nằm bên trái hoặc bên phải tử cung. Sóng siêu âm gần như xác định chính xác khối tròn rất đồng chất và chứa toàn nước. Gọi nang ấy là giả vì do buồng trứng sản sinh và có thể tự tiêu nếu xử lý đúng. Kinh nguyệt thất thường chính là do nang giả ấy. Chúng cũng tiết ra estrogène và progestérone làm rối loạn quá trình tiết hooc môn của cơ quan sinh dục. Chính do thế, khi những nang giả ấy biến mất lại chuyển thành tình trạng thiếu hooc môn, gây rắc rối cho việc điều hoà kinh nguyệt
Như vậy bạn đã thấy nang giả chính là kết quả của sự hoạt động tồi của hooc môn. Về mặt y học phải phân biệt đâu là rối loạn chức năng và đâu là tổn thương thực thể. Không cần phải dùng dao kéo mà chỉ dùng cách điều trị thử nghiệm nghĩa là cho bệnh nhân uống pi – luyn ngừa thai nhằm nhắc nhở vùng dưới đồi và tuyến yên điều chỉnh việc tiết hooc môn, là nang giả sẽ tự tiêu
Cơ chế của việc trị này thế nào ? bạn biết rằng trong viên pi – luyn ngừa thai có chứa estrogène và progestérone được nén thành thuốc viên. Cơ quan vùng dưới đồi và tuyến yên có thói tiết kiệm và lại lười biếng. Khi ta cung cấp hooc môn estrogène và progestérone dưới hình thức viên nén, vùng dưới đồi và tuyến yên bèn ngưng ngay việc ra lệnh cho buồng trứng và buồng trứng lạp tức “ngủ”. Mục tiêu của chúng ta đã đạt được: hết đau đớn và hết tình trạng kinh nguyệt thất thường. Buồng trứng thu nhỏ lại và nang giả biến mất. Việc điều trị bằng viên pi – luyn ngừa thai được tiến hành trong b hoặc bốn tháng. Và không cần nói, bạn cũng biết, khi ngừng thuốc, vùng dưới đồi và tuyến yên sẽ trở lại hoạt động bình thường, thế là xong.
Xin nhắc thêm rằng một số thày thuốc phẫu thuật và phụ khoa không muốn công nhận các nang trên chỉ mang tính chức năng. Họ hay đòi hỏi bệnh nhân phải mổ, trong khi chỉ điều trị bằng hooc môn là đủ
57. Do đâu mà có nang giả
Bạn có thể hỏi tại sao sinh ra nang thũng. Nhưng cho đến nay chưa có lời giải đáp thật sự khoa học về vấn đề này. Riêng nang giả thì có thể khẳng định là do nguyên nhân tâm lý. Phần lớn những người có nang giả là những người hay lo lắng, bực dọc, không thoải mái trong cuộc sống. Chính do đó mà ảnh hưởng đến hoạt động của vùng dưới đồi và tuyến yên trong việc chỉ huy. Tuy nhiên, không phải cứ lo lắng hoặc nghĩ ngợi nhiều là nhất thiết sinh ra nang giả. Có nhiều trường hợp có người có tính cả nghĩ mà hay bị kích động thần kinh mà cũng không thấy xuất hiện nang giả
58. Những rối loại trong việc đông máu
Tình trạng này hết sức hiếm, nhưng không phải không có. Đó là khi máu khó đông, do thiếu những tiểu cầu làm đông máu. Người mắc chứng bệnh này, mỗi lần kinh nguyệt ra máu rất nhiều và phải điều trị để chữa trị việc hỗn loạn đông máu
59. Kinh nguyệt: Sự chảy máu trong thời rụng trứng
Trong lúc rụng trứng, bạn có thể thấy một vài giọt huyết, thậm chí thấy như hành kinh trong vài tiếng đồng hồ. Bạn đừng lo, chuyện ấy không có gì hệ trọng cả. Đôi khi dùng X – quang tử cung, có thể phát hiện ra một u xơ trong tử cung, chỉ cần nạo nhẹ đi là xong. Đôi khi chỉ là màng nhày tử cung ở một số phụ nữ do quá nhạy cảm với từng thay đổi nhỏ trong việc tiết hooc môn estrogène mà gây ra chảy máu. Đấy không phải bệnh mà là rối loạn nhẹ không cần điều trị gì hết
60. Cách tách hai mô dính làm cản đường chảy của huyết kinh như thế nào?
Khi thấy huyết ra khó khăn, bạn biết ngay có chuyện nhất là trước đó bạn có nạo hoặc hút. Trường hợp ấy, rất có thể do hai màng nhầy tử cung dích vào nhau cản đường thoát của huyết. Thậm chí chúng có thể ngừng hoàn toàn kinh nguyệt. Bởi vì màng nhày tử cung dích vào nhau, không bong ra được. Vị trí tổn thương có khi nằm ngay bên trên tử cung. Khi đó, nếu như màng nhày còn lại vẫn lành mạnh và sẵn sàng bong ra thì chỗ dính vẵn ngăn cản không cho huyết ra bình thường
Tại sao việc nạo (sau khi sảy thai hoặc sinh nở) lại bị quy tội ? Bởi vì thì nạo khi vét những mảnh rau khi sót dễ làm sây sứt, tạo nên những sẹo trong màng nhầy tử cung, biến thành dính mô. Chúng ta hy vọng thay cho nạo thai, kỹ thuật hút thai sẽ không gây nên những tổn thương như thế. Việc tìm mô dích tiến hành bằng X quang tử cung
61. Vòng tránh thai: Kinh nguyệt ra nhiều hơn và kéo dài hơn
Vòng tránh thai làm cho kinh nguyệt thay đổi, huyết ra nhiều hơn và kéo dài ngày hơn, thường là 7 đến 9 ngày. Vài ngày trước chu kỳ kinh nguyệt, máu chảy ra một chút trong hai, ba ngày. Sau đó mới đến kinh nguyệt thật sự, huyết ra rất nhiều và có lẫn vón cục, kéo dài 3 đến 4 ngày. Sau đó huyết vẫn rong ra kéo dài thêm 2 đến 3 ngày nữa
Tình trạng này không kéo dài. Bốn hoặc 5 tháng sau khi đặt vòng, tình trạng trên sẽ hết. Nếu không hết hoàn toàn thì kinh nguyệt chỉ ra nhiều hơn bình thường một chút thôi
Dùng thuốc có thể giúp bạn vượt qua nhẹ nhàng giai đoạn ấy, đó là viên progestatif uống vào ngày thứ 16 và 25 của vòng kinh. Hoặc có thể dùng thuốc keo có chứa khàng prostaglandine chỉ dùng trong ngày hành kinh và khi thấy huyết ra nhiều
62. Dùng viên ngừa thai: Kinh nguyệt ngắn
Khi bạn dùng viên ngừa thai, màng nhầy tử cung không phát triển phong phú như dưới tác dụng của hooc môn do buồng trứng tiết ra bình thường. Kinh nguyệt sẽ ngắn, có khi chỉ vài tiếng đồng hồ và huyết ra ít, mầu sẫm. Liều lượng viên ngừa thai càng thấp, kinh nguyệt càng giảm nhẹ
63. Chảy máu nhẹ, có khi 1,2 hoặc 3 năm sau khi bắt đầu dùng pi – luyn ngừa thai
Bởi vì màng nhày tử cung mỗi ngày một mỏng dần và có thể gây chảy máu. Đừng vì thế mà dừng dùng viên ngừa thai. Để chấm dứt sự chảy máu đó, thày thuốc có thể cho bạn dùng liều estrogène bổ sung, giúp màng nhày tử cung đày đặn trở lại và không chảy máu nữa.
Chảy máu còn do dùng viên ngừa thai có liều quá nhẹ, hoặc do quên dùng trong 24 tiếng đồng hồ cũng đủ tạo chảy máu. Nguyên nhân do màng nhày tử cung thiếu hẳn nguồn năng lương do các hooc môn cung cấp. Trường hợp này không cần ngừng mà cứ tiếp tục dùng viên ngừa thai, sẽ tự nhiên ngừng chảy máu
64. Chảy máu sau khi đặt vòng tránh thai
Thông thường sau khi đặt vòng, huyết ra giống như hành kinh trong vòng nửa tháng, rong kinh nhẹ khoảng 5,6 ngày, nếu ra quá nhiều, thầy thuốc có thể cho bạn uống mạch nha. Nếu cùng quá, phải tháo bỏ vòng
65. Sau khi đặt vòng, máu chảy trong những tháng tiếp theo: có khi phải dùng kháng sinh
Bạn đặt vòng xong, mọi sự yên ổn. Những thỉnh thoảng huyết vẫn ra, mặc dù không phải kinh nguyệt. Nguyên nhân:
-Nếu là do tử cung co thắt trên vòng, sau lại hết co thì vô hại và không cần điều trị gì hết.
-Nếu tử cung bị viêm nhiễm, phải điều trị bằng thuốc kháng sinh (trong 5 hoặc 6 ngày) là dứt, không cần tháo bỏ vòng.
-Nếu có thai ngoài tử cung (hiện tượng hiếm nhưng vẫn cần kiểm tra, khi huyết ra sau luc đặt vòng tránh thai)
Tóm lại việc đặt vòng không nhất thiết gây cho bạn khó chịu. Tất cả những rối loạn trên đều bắt nguồn từ việc tử cung phải thích nghi với vòng một vật ngoại lai, cho nên nó cần qua một thời gian mới ổn định
66. Kinh nguyệt chậm khi trễ quá 10 ngày
Nếu như vòng kinh của bạn không bình thường, nó kéo dài đến 40 ngày, thậm chí 60 ngày thì việc chậm 10 ngày không đang nghĩ đến. Đấy chỉ là rối loạn mãn tính của vòng kinh
Khi chậm thấy kinh, mọi phụ nữ đều băn khoan: Phải chăng có thai ? Nhưng có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến chạm có kinh
67. Chậm kinh, có thể bạn đã có thai
Đây là ý nghĩ đầu tiên của người thầy thuốc đứng trước bệnh nhân đang tuổi sinh nở vả lại không dùng biện pháp ngừa thai đảm bảo (viên ngừa thai, vòng tránh thai, bao dương vật). Nên nhớ rằng các biện pháp khác như phóng tinh ra ngoài âm đạo, phương pháp gọi là “dùnh nhiệt độ”,v.v.v đều không đảm bảo
68. Những triệu trứng của sự đã thụ thai là gì?
Bạn chậm kinh và đến với thày thuốc. Trước tiên người ta tìm thấy dấu hiệu nhỏ của sự thai nghén:
-Buồn nôn (có khi nôn), ít xảy ra trong nửa tháng đầu và không phải triệu trứng chính xác. Nhiều người đã có thai mà không thấy hiện tượng buồn nôn này.
-Luôn mót tiểu tiện, bởi vì bọng đái nằm ngay phía dưới tử cung. Nếu bạn có thai, tử cung to lên, đè vào bọng đái khiến bạn thấy mót (cũng có thể do hệ thống tiểu tiện bị viêm nhẹ trong thời gian đầu của thai nghén).
-Buồn ngủ: Cảm giác buồn ngủ song song với cảm giác mệt mỏi.
-Vú trở nên nhạy cảm hơn và có thể đau hai bên cạnh, chủ yếu là cặp vú bắt đầu thay đổi hình dạng (quầng vú nở rộng và phồng lên).
Thày thuốc phụ khoa sẽ hỏi bạn về lần thấy kinh cuối cùng (mầu sắc, nhiều, ít, kéo dài hay không) bởi vì lần hành kinh ấy diễn ra sau khi trứng đã thụ tinh. Nhưng chắc chắn thày thuốc sẽ thăm đến những triệu trứng lớn, nghĩa là báo rõ tình trạng thai nghén hơn. Thăm âm đạo sẽ biết được hình khối của tử cung, thông thường nếu chậm thấy kinh từ 2 đến 4 tuần lễ tử cung đã to lên bằng quả cam. Dùng mỏ vịt mở ra sẽ biết cổ tử cung có thay đổi gì không: Nếu bạn có thai, cổ tử cung có mầu hơi tím và mềm hơn bình thường. Và sau đấy là xét nghiệm nước tiểu hoặc máu để kết luận dứt khoát.
69. Các xét nghiệm để biết có thai hay không?
Nguyên tắc là tìm hiểu tình trạng hooc môn. Ngay từ khi bắt đầu thai nghén, đã đưa vào nước tiểu và máu những chất đặc trưng: gonadotropine chorionique. Nếu trong nước tiểu và máu có chất ấy tức là bạn đã có thai. Xét nghiệm chỉ trong vài phút là biết được ngay. Ngày nay người ta không dùng cách thử “sinh học” qua ếch, chuột hay thỏ nữa
70. Thử ở đâu?
Có thể thử tại nhà của bạn, có thể ở phòng xét nghiệm. Nếu thử ở nhà bạn hãy đọc kỹ câu sau, rất đơn giản
71. Thử ở nhà có chính xác không?
Tất cả các trường hợp thử nghiệm quá sớm, được quảng cáo là “câu trả lời chính xác 2 hay 3 ngày trước kỳ kinh nguyệt phỏng đoán là biết” đều không đáng tin cậy. Muốn đảm bảo chính xác vẫn phải xét nghiệm sau 2 hay 3 ngày sau kỳ kinh nguyệt phỏng đoán. Tuy nhiên câu trả lời “âm” vẫn có thể trong trường hợp:
-Trứng bị chết
-Trứng phát triển khó
-Thai ngoài tử cung.
Cần nhắc lại một lần nữa, xét nghiệm huyết tương trong máu mới phát hiện sớm và chính xác tình trạng có thai ngoài tử cung hay không ?
72. Chậm kinh mà do không có thai: Buồng trứng có thể bị tổn thương
Chúng ta đã biết, các hooc môn sinh dục nữ (estrogène và progestérone) là nhiên liệu cho màng nhày tử cung và do buồng trứng tiết ra. Cho nên buồng trứng bị bệnh, chúng sẽ không làm tròn chức năng. Vùng dưới đồi và tuyến yên tha hồ ra lệnh buồng trứng vẫn ỳ ra, không tiết ra các hooc môn, cho nên màng nhày tử cung không phát triển và không bong ra khiến bạn sẽ không thấy kinh nguyệt nữa.
Buồng trứng có thể mắc những bệnh gì? trước hết, chúng có thể bị cắt bỏ bằng phẫu thuật. Có thể bị tổn thương do quang tuyến X. Hiện tượng này ngày nay khá hiếm. Cũng có thể do nang thũng hay u. Mà cũng có thể do mãn kinh trước tuổi. Một trường hợp hiếm xảy ra do biến dị bẩm sinh, làm cho buồng trứng không tiết ra hooc môn được. Trường hợp này cúng như trường hợp mãn kinh trước tuổi, không có cách khắc phục
Riêng trưưòng hợp có nang thũng hoặc u, thì dùng cách phẫu thuật sẽ khỏi. Còn bệnh Stein – Leventhai thì người ta áp dụng cách điều trị quen thuộc
Trước khi kết luận, chúng tôi thấy cần nhắc rằng những nguyên nhân kể trên đều là hãn hữu. Nguyên nhân gây kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh thường do vùng dưới đồi và tuyến yên hoạt động chệch choạc
73. Những thuốc ảnh hưởng xấu đến hoạt động bình thường của vùng dưới đồi.
Bạn đừng nên quy tội nhiều quá những thuốc làm bạn rối loạn. Đấy chỉ là những tác động phụ của chúng và hoàn toàn có thể cắt nghĩa được. Chẳng hạn một loại thuốc an thần hay thuốc tác động trực tiếp vào vùng dưới đồi (như sulpiride) có thể gây bế kinh hoặc hiện tượng tiết sữa, chỉ cần ngưng loại thuốc đó, là mọi sự trở lại bình thường
74. Các khối hoặc tổn thương vùng dưới đồi là hết sức hiếm
Hiện tượng vùng dưới đồi hoạt động lộn xộn một cách không thể hiểu được, tuy rất hiếm nhưng cũng nên biết, vì có thể do khối u hoặc vùng dưới đồi bị tổn thương. Tuy nhiên, mất kinh bao giờ cũng là hậu quả của tình trạng thiếu hụt hooc môn sinh dục
75. Sau khi đẻ, hoặc xảy thai và đang cho con bú, bạn không thấy kinh nguyệt
Sau khi sinh nở hoặc xảy thai là thời kỳ bình lặng giống như sau cơn bão, cơ thể phải dần dần lấy lại hoạt động bình thường ngày trước. Thông thường, kinh nguyệt trơ lại bình thường sau 4 đến 8 tuần lễ. Còn nếu bạn cho con bú thì sau khi cai sữa, phải một tháng hoặc tháng rưỡi thì kinh nguyệt mới trở lại bình thường được. Nên nhớ rằng việc kinh nguyệt trở lại đôi khi rất chậm, phải sau nhiều tháng. Nguyên nhân là do trong thời gian bạn mang thai vùng dưới đồi thôi không chỉ huy nữa và lúc này phải khôi phục lại công việc đã bị bỏ bẵng một tháng
Cách khắc phục để bộ máy kinh nguyệt trở lại nhanh là kích thích việc rụng trứng. Việc này không khó
76. Mất kinh nguyệt do các tuyến nội tiết
Chẳng hạn do các tuyến thượng thận và tuyến giáp bị mắc bệnh. Còn có các nguyên nhân do nhiễm độc riệu hoặc béo phì. Về béo phì, xin nhắc lại hiện nay chưa thật rõ cơ thể bệnh. Người ta mới chỉ nghiệm thấy khi bệnh nhân bớt đi số lượng trọng lượng quá thừa, kinh nguyệt trở lại bình thường.
77. Bệnh biếng ăn của con gái vào tuổi dạy thì, lẩn tránh người lớn
Không có nguyên nhân cụ thể mà do nguyên nhân tâm lý hoặc còn gọi là tâm bệnh. Thường xuất hiện ở các em gái vào tuổi dạy thì “hoặc hậu” dạy thì kéo theo tình trạng bế kinh trong nhiều tháng, có khi nhiều năm. Các em nay đột nhiên biếng ăn, lúc nào cũng nói rằng không thấy đói, còn nếu có ăn thì nôn ra ngay. Gia đình cho là em khó tính khó nết và cho là em ít nói, chỉ ru rú trong phòng riêng của mình. Thật ra đó là phản ứng tâm lý, các em như muốn bộc lộ thái độ thù địch đối với chung quanh, đặc biệt đối với người lớn. Các em này sụt cân nhanh, có khi chỉ 30 đến 35 ký, khiến cha mẹ lo lắng. Đây là loại bệnh tâm căn, chứng tỏ trạng thái tư tưởng và tinh thần, ảnh hưởng mạnh đến cơ thể. Cha mẹ thấy các em gày ốm không lo lắng nhiều bằng thấy các em bị bế kinh. Họ không hiểu rằng thủ phạm ở đây chính là do tâm lý tác động vào vùng dưới đồi.
Cách chữa là dùng biện pháp tâm lý, có sự hỗ trợ của thầy thuốc lâm bệnh. Thậm chí nếu bệnh trạng tăng nhiều có thể dẫn đến chõ phải đưa các em vào bệnh viên tâm thần ít lâu, để cách ly với không khí gia đình, giúp tâm trạng các em ổn định. Khi các em bắt đầu muốn ăn là bệnh đã khỏi và chỉ vài tháng sau, kinh nguyệt trở lại.
78. Có thai tưởng tượng: Thường là do quá sợ có thai hoặc ngược lại, do quá thèm có con
Đây không phải là chuyện truyền thuyết mà là có thật. May mà hiện tượng bệnh tưởng ngày nay ít xảy ra ra hơn ngày xưa. Tâm lý quá sợ có thai hoặc quá thèm có con đều tác động lên vùng dưới đồi theo cách giống nhau: Những mệnh lệnh xuống bị ngưng lại, kinh nguyệt không xuất hiện nữa. Do những kích động của tiềm thức, sợ quá hoặc muốn quá, người bệnh bộc lộ những triệu trứng thai nghén đặt trưng: buồn nôn, vú to, lên cân thậm chí bụng cũng to lên. Hài kịch chăng ?. Đúng thế, nhưng hài kịch vô thức. Và một lần nữa lại chứng minh cơ thể lại theo những giấc mơ và óc tưởng tượng đến mức độ nào. Tất nhiên đến khi thử nghiệm thì không thấy dấu hiệu có thai. Tử cung không hề lớn, thày thuốc chỉ việc khẳng định là không hề có thai. Các triệu trứng kể trên se dần dần mất và cuộc sống người bệnh trở lại bình thường. Thế là màn hài kịch hạ màn
79. Bạn không thấy kinh nguyệt: Liệu theo dõi thân nhiệt có giúp ích gì không?
Có chứ. Nếu bạn theo dõi thân nhiệt đều đặn tất cả các buổi sáng, vào lúc thức dạy. Thân nhiệt dưới 37 độ bạn có thể yên tâm là chưa có thai, bởi vì nếu có thai thì nhiệt độ lúc dạy phải trên 37 độ, hoặc ít nhất cũng 37 độ, có hai khả năng:
-Hoặc bạn có thai
-Hoặc bạn đang trong nửa sau của vòng kinh
Nói cách khác, nếu thân nhiệt cao hơn 37 độ quá 14 ngày, có nghĩa là bạn có thai và nên đi khám cho chắc.
80. Những mũi tiêm để kinh nguyệt trở lại có hại gì không?
Có những thuốc tiêm (hoặc thuốc uống) làm kinh nguyệt trở lại. Những thuốc đó đều chứa một tỉ lệ nào đó của estrogène và progestérone. Do tác động của các hooc môn ấy, màng nhày trong tử cung phát triển. Khi ngừng dùng thuốc, màng nhày ấy bong ra và có kinh trở lại.
Nhưng nếu kinh nguyệt vẫn không xuất hiện? có nhiều cách giải thích. Một là liều lượng hooc môn trong thuốc quá nhẹ không đủ để làm màng nhày trong tử cung phát triển. hai là bạn đang trong nửa sau của vòng kinh. Buồng trứng tự tiết ra các hooc môn kể trên và phải đợi đến đủ 14 ngày cho đến khi buồng trứng ngừng tiết. Ba là có hiện tượng dính mô. Thứ 4 là bạn đã có thai, nếu vậy tiêm thuốc nói trên vào cơ thể sẽ có hại cho bạn và cái thai trong bụng,. Người ta từng tranh luận estrogène và progestérone đưa vào cơ thể người mẹ tạo nên những quái thai. Trường hợp rất hiếm, nhưng vẫn có. Cho nên bạn phải biết chắc mình không có thai mới được dùng thứ thuốc ấy. Tốt nhất là trước khi dùng thuốc nên đi xét nghiệm nước tiểu và máu để xem có thai không.
81. Dùng viên ngừa thai và bạn không thấy kinh nguyệt
Nếu dùng thuốc đều đặn, không nhầm và không quên thì chắc chắn bạn không thể có thai. Còn hiện tượng không thấy kinh nguyệt thì chỉ đơn giản là màng nhầy quá mỏng và không thể bong ra và làm đứt mạch máu ở thành tử cung. Cách sử trí là bạn hãy tăng lượng hooc môn sinh dục estrogène để làm giầu màng nhày tử cung ít nhất là 21 ngày.
Còn nguyên nhân khác khiến bạn không thấy kinh nguyệt là bạn quên uống thuốc ngừa thai trong một ngày nào đó. Khi ấy nên cận thẩn, có khi bạn đã có thai. Hãy đến thày thuốc ngay
82. Dùng viên ngừa thai tôi vẫn thấy kinh nguyệt, nhưng quá ít
Bạn thấy huyết ra ít, mầu sẫm và kéo dài trong 3 tiếng đồng hồ. Đừng ngại, không phải “máu” bạn xấu đâu. Nó ra ít vì nó có ít. Khi bạn dùng viên ngừa thai thì màng nhày tử cung nhận ít hooc môn và phát triển kém cho nên như vậy thôi. Đây là chuyện bình thường và bạn không cần điều trị gì hết
83. Trường hợp ngoại lệ: có những phụ nữ không thấy kinh nguyệt bao giờ
Bạn có nghe đồn nhưng chắc là không tin ? có hiện tượng như thế thật. Nguyên nhân là cơ quan sinh dục có những biến dị bẩm sinh nghiêm trọng, hoặc không có tử cung, hoặc không có âm đạo, hoặc không có buồng trứng, hoặc có những dị tật. Cũng có khi do những biến dị về nhiễm sắc, ảnh hưởng tới nhiễm sắc sinh dục.
Nguồn: ST
4 Comments
Như
Chào bác sĩ. E năm nay 20 tuổi. Hiện tại e đang có kinh nguyệt ngày đầu tiên lúc e vệ sinh e thấy xuất hiện một mảng chất nhầy có những máu đông nhìn giống như cục mỡ thừa vậy không biết trườg hợp đó là như thế nào mong bác sĩ tư vấnn giải đáp giúp e
Thu
Chào bs em năm nay 32tuổi rồi kinh nguyệt không đều thường xuyên có sớm.và hay bị rông kinh.Em còn thấy huyết ra có cục như một qủa
trưng vo.k biết như vậy em có đang mất phải căn bệnh gì k
Huyền
Chào bác sỹ. E năm nay 27 tuổi và chưa lập gia đình. E có vài thắc mắc mong bác sỹ giải đáp giúp em. Vòng kinh nguyệt của em không được đều cho lắm. Nên mẹ e cứ thấy ai bày cho bài thuốc gì hay giúp kinh nguyệt đều là em đều dùng, nào là thuốc bắc, thuốc nam, và e cũng có dùng cả thuốc" Hoàng Tố Nữ". E dùng cả thời gian dài và cách nhau. trong thời gian uống những loại thuốc đó thì vòng kinh của e rất đều, nhung sau khi ngưng thuốc thì đâu lại vào đó. E băn khoăn lắm, nhủ lẽ e phải phụ thuốc vào nó. E cũng ko biết được dùng nhũng bài thuốc đó lâu dài thì có ảnh hưởng gì đến vấn đề sinh con sau này ko ạ. Có người thì bảo e bị rối loạn nối tiết.
( thuốc bắc em uống loại điều kinh, thuốc nam là lá ích mẫu và lá cỏ đĩ, và thuốc Hoàng Tố Nữ = thời gian khá lâu)
Hiện tại bây giờ e ko dùng loại thuốc gì nen kinh nguyệt của e không đều, 2 tháng nay còn không thấy có kinh nguyệt luôn ấy " 2 tháng nay e có đi tập thể dục vận động hơi mạnh nũa", mà khí hư thì ra hơi nhiều, giống như hỷ mũi mà lại dai…hơi có mùi.
E rất lo lắng không biết phải làm thế nào nữa. Mong bác sỹ tư vấn giúp em với. E rất rất cảm ơn!!!!
Hoa Thiên Minh
Thân chào bạn Huyền.
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng kinh nguyệt không đều. Nguyên nhân có thể là do đời sống tinh thần không ổn định, do chế độ sống không ổn định, do chế độ ăn uống chưa hợp lý… Chúng tôi thấy bạn đang ở trạng thái tâm lý khá lo lắng… Bạn nên chú ý những điều này.
Một điều nữa là qua những thông tin bạn chia sẻ thì chúng tôi thấy bạn sử dụng các loại thuốc bức, thuốc nam, thực phẩm chức năng,… trong thời gian dài mà không đến các cơ sở y tế uy tín chuyên về phụ khoa để xét nghiệm tìm ra nguyên nhân gây bệnh một cách khoa học.
Trong thời gian dài bạn điều trị không đúng nguyên nhân gây bệnh có thể làm cho bệnh diễn biến nặng hơn. Do đó, chúng tôi khuyên bạn nên sớm đến các bệnh viện lớn chuyên về phụ khoa để được xác định nguyên nhân gây bệnh và điều trị dứt điểm sớm.
Chúc bạn nhiều sức khỏe.